Η ίδρυση
Ένα καφενείο της περιοχής Βότση ήταν το μέρος στο οποίο κάποιοι νεαροί «συνέλαβαν» την ιδέα της δημιουργίας του Ποδοσφαιρικού Συλλόγου Άρη Θεσσαλονίκης στις 25/3/1914. Επρόκειτο πιο συγκεκριμένα για μαθητές και απόφοιτους του Ελληνικού Γυμνασίου Θεσσαλονίκης. Το καταστατικό ίδρυσης της ομάδας υπέγραψαν 23 άτομα, μεταξύ των οποίων οι Γιάννης Αγγέλου, Πέπο Αμπραβανέλ, Κάρολος Σαλούστο, αλλά και ο Μίνως Κυδωνάκης ο οποίος αποτέλεσε και τον πρώτο πρόεδρο του συλλόγου. Η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο κόστισε στον Άρη ο οποίος τα πρώτα χρόνια της ζωής του υπολειτουργούσε.
Το σήμα και ο ιστορικός αγώνας για τα χρώματα
Το άγαλμα του θεού Άρη από τη Μυθολογία ήταν εκείνο που ενέπνευσε τους παράγοντες της ομάδας της Θεσσαλονίκης κι αποφάσισαν ότι ήταν ιδανικό για να αποτελέσει το επίσημο σήμα του συλλόγου.
Όσον αφορά τα χρώματα, το κίτρινο και το μαύρο επιλέχτηκαν για να θυμίζουν το Βυζάντιο. Όταν ιδρύθηκε ο ΠΑΟΚ μάλιστα, ήθελε να έχει κι εκείνος τα ίδια χρώματα. Οι δύο ομάδες αποφάσισαν να παίξουν ένα παιχνίδι, με τους νικητές να κρατούν τα χρώματα. Ο Άρης θριάμβευσε με 5-2 απέναντι στους συμπολίτες του κι έτσι διατήρησε πλέον οριστικά και αμετάκλητα τα συγκεκριμένα χρώματα.
Το «Κλεάνθης Βικελίδης» και οι άλλες έδρες
Πανοραμική άποψη της ιστορικής έδρας του Άρη
Το 1939 παραχωρήθηκε η έκταση στην περιοχή Χαριλάου και το 1951 χτίστηκε η ιστορική έδρα του Άρη, αφού πρώτα είχε οριστικοποιηθεί ότι ιδιοκτήτης ήταν ο Άρης από το 1949, μετά από δικαστική διαμάχη που υπήρξε με τον Επαμεινώνδα Χαρίλαο ο οποίος τελικά πήρε το ποσό των 400.000 δραχμών για να δεχτεί να παραχωρήσει την έκταση.
Από τότε ο Άρης αγωνίστηκε σε αυτό το γήπεδο σε όλα του τα παιχνίδια. Μοναδικές εξαιρέσεις αποτέλεσαν οι αγώνες που έδωσε στην Τούμπα αλλά και στο «Καυτανζόγλειο», όταν η φυσική του έδρα δεν ήταν διαθέσιμη ή η ζήτηση ήταν μεγαλύτερη από τη χωρητικότητα του γηπέδου -κυρίως σε διεθνή παιχνίδια-, ενώ τη σεζόν 2003/04 μετακόμισε στο γήπεδο του Μακεδονικού στη Νέα Ευκαρπία, καθώς στο «Κλεάνθης Βικελίδης» γίνονταν έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Πρόκειται για ένα αμιγώς ποδοσφαιρικό γήπεδο το οποίο χωράει 23400 θεατές κι ανακαινίστηκε για τελευταία φορά το 2019.
Η «χρυσή» περίοδος του συλλόγου
Ο πρωταθλητής Άρης του 1928
Στις 5/4/1925 ο Άρης έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα στην ιστορία που έπαιξε εκτός των συνόρων, στην ήττα του με 2-1 από την Ομλαντίνα Μοναστηρίου στη Σερβία, ενώ είχε νικήσει την ίδια ομάδα λίγες μέρες νωρίτερα με το ευρύ 5-0.
Το 1926 το καταστατικό του συλλόγου τροποποιήθηκε και ο Άρης μετονομάστηκε από ποδοσφαιρικός σύλλογος, σε αθλητικός σύλλογος.
Δύο χρόνια αργότερα ο Άρης κατέκτησε το πρωτάθλημα Ελλάδος νικώντας στην τελική φάση τον Ατρόμητο Αθηνών και τον Εθνικό Πειραιώς. Παράλληλα εκμεταλλεύτηκε την απουσία των τριών ομάδων του ΠΟΚ (ΟΣΦΠ, ΠΑΟ και ΑΕΚ) οι οποίες ακόμα δεν ήθελαν να ενταχθούν στο πρωτάθλημα της ΕΠΟ.
Το 1932 ο Άρης ανέβηκε στην κορυφή για δεύτερη φορά, αφήνοντας τον δεύτερο Παναθηναϊκό, τέσσερις βαθμούς πίσω του. Στην άκρη του πάγκου καθόταν ο Ντε Βαλέρ, ενώ οι Θεσσαλονικείς διέσυραν τους «πράσινους» με το ιστορικό 7-0. Επιπλέον έφτασαν μέχρι τον τελικό κυπέλλου, αλλά η ήττα από την ΑΕΚ με 5-3 δεν τους επέτρεψε να φτάσουν στο νταμπλ.
Το πρώτο πρωτάθλημα μετά το φινάλε του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την αγωνιστική περίοδο 1945/46, βάφτηκε στα χρώματα του Άρη και ήταν το τρίτο της ιστορίας του. Έχοντας στη σύνθεσή του παίκτες όπως ο Κλεάνθης Βικελίδης κατάφερε να αφήσει στη δεύτερη θέση της τελικής φάσης την ΑΕΚ και τρίτο τον Ολυμπιακό, φτάνοντας στον τίτλο και γράφοντας ιστορία.
Το αξέχαστο Κύπελλο Ελλάδας
Η ομάδα του Άρη η οποία κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας το 1970, νικώντας στον τελικό τον ΠΑΟΚ
Την τελευταία σεζόν πριν την επίσημη έναρξη της Α’ Εθνικής, το 1958/59, ο Άρης κατέκτησε το 12ο πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης, αλλά στην τελική φάση δεν διακρίθηκε και περιορίστηκε στην 6η θέση.
Παρ’ όλα αυτά ήταν μέλος της πρώτης κατηγορίας από την παρθενική σεζόν (1959/60), όταν και τερμάτισε 8ος, έχοντας προπονητή τον Σβέτισλαβ Γκλίσοβιτς.
Ο Άρης είχε σταθερή παρουσία σε ολόκληρη τη δεκαετία αυτή, χωρίς να φτάσει σε μεγάλες επιτυχίες, έχοντας όμως αναδείξει ορισμένους σημαντικούς παίκτες όπως για παράδειγμα ο γκολκίπερ Νίκος Χρηστίδης ο οποίος έκανε τεράστια καριέρα.
Η σεζόν 1969/70 έμελλε να γραφτεί στην ιστορία. Ο Άρης ξεπέρασε κατά σειρά των ΑΠΣ Πάτρας, Παναθηναϊκού, Καλλιθέας και Ολυμπιακού κι έφτασε στον τελικό κυπέλλου όπου αντιμετώπισε τον ΠΑΟΚ.
Σ’ έναν ιστορικό αγώνα -ο οποίος ήταν μόλις ο δεύτερος που μεταδόθηκε από την τηλεόραση στην Ελλάδα- στο στάδιο «Καραϊσκάκης», οι «κίτρινοι» νίκησαν 1-0 τον μεγάλο τους αντίπαλο με γκολ του Μανώλη Κεραμιδά και πανηγύρισαν την κατάκτηση του τροπαίου. Αυτός ήταν ο πρώτος τίτλος που δεν κατέληξε σε κάποια από τις ομάδες της Αττικής.
Το μπαράζ του Βόλου
Μετά τη μεγάλη επιτυχία του κυπέλλου του 1970, η υπόλοιπη δεκαετία δεν εξελίχτηκε πολύ καλά για τον σύλλογο ο οποίος ναι μεν βρισκόταν ανελλιπώς στην Α’ Εθνική, ωστόσο δεν έφερνε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Εξαίρεση αποτέλεσε η αγωνιστική περίοδος 1973/74 που τερμάτισε τρίτος, ενώ στην ίδια θέση βρέθηκε και στο φινάλε της σεζόν 1978/79.
Εκείνο το καλοκαίρι, το ποδόσφαιρο μετατράπηκε σε επαγγελματικό. Ο Άρης έγινε ΠΑΕ και την τεχνική του ηγεσία ανέλαβε ο Ουρουγουανός Πέπε Σασία. Οι «κίτρινοι» έκαναν πορεία πρωταθλητισμού και θα είχαν πανηγυρίσει την κατάκτηση του τίτλου, αν δεν άλλαζε στα μέσα της σεζόν ο κανονισμός που αφορούσε τις περιπτώσεις ισοβαθμίας.
Για να αναδειχθεί λοιπόν ο πρωταθλητής, διεξήχθη αγώνας μπαράζ στο Βόλο, ανάμεσα στον Άρη και τον Ολυμπιακό. Οι Θεσσαλονικείς κυριάρχησαν στο πρώτο ημίχρονο και είχαν δύο δοκάρια, όμως οι Πειραιώτες ήταν πιο αποτελεσματικοί και με δύο γκολ στο δεύτερο μέρος κατόρθωσαν να πανηγυρίσουν τον τίτλο.
Και την επόμενη χρονιά ο Άρης πραγματοποίησε καλές εμφανίσεις και ολοκλήρωσε τη σεζόν στην 3η θέση του βαθμολογικού πίνακα. Ωστόσο σιγά-σιγά άρχισε να παρακμάζει.
Τα ξεχασμένα δελτία και ο πρώτος υποβιβασμός
Από την 4η θέση του 1984 μέχρι το 1996, ο Άρης κατάφερε να βρεθεί στην πρώτη τετράδα μόλις μία φορά ακόμα, το 1994. Η 7η θέση της σεζόν 1995/96 δεν προμήνυε σε καμία περίπτωση αυτό που θα ακολουθούσε την επόμενη χρονιά.
Ο Άρης δεν ξεκίνησε καθόλου καλά και ηττήθηκε εντός έδρας από τον Πανηλειακό, ενώ ο εκτός έδρας διασυρμός από την Καλαμάτα με 5-0, είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση του Σταύρου Διαμαντόπουλου από την τεχνική ηγεσία. Ο Χουάν Ραμόν Ρότσα ανέλαβε το δύσκολο έργο να σώσει την ομάδα.
Στις 26/1/1997 συνέβη κάτι που πέρασε στην ιστορία. Οι υπεύθυνοι της ομάδας δεν προσκόμισαν τα δελτία για την εκτός έδρας αναμέτρηση με τον Αθηναϊκό και οι «κίτρινοι» ηττήθηκαν χωρίς αγώνα, ενώ αφαιρέθηκαν και τρεις βαθμοί, με την προσπάθεια της παραμονής να γίνεται ακόμα πιο δύσκολη.
Μετά την εντός έδρας ήττα από την Καβάλα, ο Ρότσα απολύθηκε, αλλά ο Γιώργος Φοιρός δεν κατάφερε να σώσει την ομάδα από τον υποβιβασμό. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που η ομάδα της Θεσσαλονίκης θα έπρεπε να παίξει στη Β’ Εθνική.
Επιστροφή και ιστορικός θρίαμβος στην Τούμπα
Ο Άγγελος Χαριστέας ήταν ο μεγάλος πρωταγωνιστής στη νίκη του Άρη επί του ΠΑΟΚ στην Τούμπα με 1-4
Μάλιστα, μετά την επιστροφή του στην κορυφαία κατηγορία της χώρας, τη 2η αγωνιστική τέθηκε αντιμέτωπος με τον ΠΑΟΚ στην Τούμπα. Οι «κίτρινοι», σε μία από τις κορυφαίες βραδιές της ιστορίας τους, νίκησαν το μεγάλο τους αντίπαλο με 1-4, έχοντας πρωταγωνιστή τον νεαρό τότε Άγγελο Χαριστέα ο οποίος έκανε τα πρώτα του βήματα.
Το φινάλε της σεζόν βρήκε την ομάδα στην τιμητική 6η θέση, με τον εφιάλτη του υποβιβασμού να ανήκει στο παρελθόν.
Διοικητικές αναταραχές
Το καλοκαίρι του 1998 υπήρξαν ευχάριστα νέα σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ΠΑΕ, καθώς ο Δημήτρης Κοντομηνάς απέκτησε το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών. Τα τρία χρόνια τα οποία παρέμεινε στη διοικητική ηγεσία της ΠΑΕ, δεν σημειώθηκαν μεγάλες επιτυχίες ενώ υπήρξαν και κόντρες με τους οπαδούς της ομάδας, παρά το γεγονός ότι το μπάτζετ είχε ανέβει αισθητά.
Τελικά έπειτα από αρκετές αναταραχές, τον Ιούλιο του 2001, οι μετοχές μεταβιβάστηκαν στον Γιάννη Ζαχουδάνη. Ο τελευταίος στη συνέχεια μεταβίβασε τις μετοχές στον Σεΐχη Καλίντ Αλ Κασίμι ο οποίος όμως τελικά δεν χρηματοδότησε ποτέ τον σύλλογο και η κατάληξη ήταν να οριστεί διοίκηση Πρωτοδικείου.
Τίποτα δεν κυλούσε καλά στο εσωτερικό της ομάδας κι έμοιαζε θέμα χρόνου να υπάρξουν και αγωνιστικά προβλήματα.
Ο δεύτερος υποβιβασμός
Μετά από μέτριες σεζόν, ο Άρης ξεκίνησε με πολλά προβλήματα την αγωνιστική περίοδο 2004/05 και με τον Γιώργο Χατζάρα στην άκρη του πάγκου του. Η πορεία του δεν επέτρεπε αισιοδοξία, αλλά την «ταφόπλακα» στις ελπίδες για παραμονή έβαλαν οι οπαδοί της ομάδας.
Εκείνοι ήταν που διέκοψαν μπαίνοντας στο γήπεδο το παιχνίδι με τον Ηρακλή και δεν επέτρεψαν στους παίκτες να διεκδικήσουν τις όποιες πιθανότητες τους αναλογούσαν για παραμονή στην Α’ Εθνική. Μία χρονιά νωρίτερα βέβαια οι «κίτρινοι» είχαν σωθεί χάρη στη νίκη τους επί του Αιγάλεω με 1-0, την προτελευταία αγωνιστική.
Η 14η θέση έστελνε τον Άρη για δεύτερη φορά στην ιστορία του στη Β’ Εθνική. Παρ’ όλα αυτά ξανά έδειξε τη δύναμή του και μετά από μία δύσκολη σεζόν (2005/06), κατάφερε να εξασφαλίσει την επιστροφή του στην κορυφαία κατηγορία της χώρας.
Οι χαμένοι τελικοί Κυπέλλου
Οι οπαδοί του Άρη έγραψαν ιστορία, καθώς πέτυχαν το ρεκόρ της πιο μαζικής μετακίνησης στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, στον τελικό κυπέλλου του 2010
Αρχικά τη σεζόν 2002/03 τέθηκε αντιμέτωπος με τον ΠΑΟΚ στον τελικό που διεξήχθη στην Τούμπα. Ηττήθηκε 1-0, ενώ είχε δοκάρι λίγο πριν το τέλος.
Αν και υποβιβασμένος, τη σεζόν 2004/05 έφτασε μέχρι τον τελικό κυπέλλου ο οποίος διεξήχθη στο Παμπελοποννησιακό Στάδιο της Πάτρας. Ο πρωταθλητής Ολυμπιακός όμως αποδείχτηκε ανυπέρβλητο εμπόδιο και τον νίκησε 3-0, με όλα τα γκολ να σημειώνονται στο δεύτερο μέρος.
Το 2008 έφτασε ξανά μέχρι την πηγή, αλλά ούτε τότε ήταν γραφτό να πιεί νερό. Αυτήν την φορά ο τελικός έλαβε χώρα στο «Καυτανζόγλειο», με τον Ολυμπιακό να επικρατεί των «κίτρινων» με 2-0.
Δύο χρόνια αργότερα, το 2010, έφτασε για τέταρτη φορά στον τελικό. Αντίπαλός του σε αυτήν την περίπτωση ο Παναθηναϊκός στο ΟΑΚΑ. Οι οπαδοί των «κίτρινων» έκαναν το ρεκόρ της πιο μαζικής μετακίνησης στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, καθώς ταξίδεψαν για την πρωτεύουσα, περισσότεροι από 30.000 οπαδοί του συλλόγου. Ωστόσο ο Άρης ηττήθηκε 1-0 απογοητεύοντας.
Νέος υποβιβασμός και Γ’ Εθνική
Οι προπονητές επιπέδου Έκτορ Ραούλ Κούπερ και Ντούσαν Μπάγεβιτς ανήκαν στο παρελθόν για τον Άρη. Πλέον η ομάδα άρχιζε ξανά να βιώνει μία περίοδο παρακμής και είναι χαρακτηριστικό ότι την αγωνιστική περίοδο 2011/12 αλλά και την αμέσως επόμενη (2012/13), έγιναν πέντε αλλαγές προπονητή.
Όπως είναι φυσικό η ομάδα δεν έβρισκε ρυθμό και δεν μπορούσε να αποδώσει, με αποτέλεσμα να κατρακυλάει συνεχώς στη βαθμολογία. Τα πράγματα είχαν γίνει πολύ δύσκολα και το 2013 σώθηκε με μεγάλες δυσκολίες, όμως δεν θα συνέβαινε το ίδιο και την επόμενη χρονιά.
Πραγματοποιώντας την χειρότερη σεζόν στην ιστορία του, ο Άρης τερμάτισε ουραγός στο πρωτάθλημα της Σούπερ Λίγκας (2013/14) και υποβιβάστηκε για τρίτη φορά, έχοντας απογοητεύσει με την απόδοσή του.
Όπως είχε πράξει και η ΑΕΚ έναν χρόνο νωρίτερα, έτσι και ο Άρης αποφάσισε να υποβιβαστεί στη Γ’ Εθνική και όχι στη Β’, με σκοπό να διαγραφούν τα χρέη της ΠΑΕ.
Αυτή η κίνηση πάντως δεν είχε ικανοποιητικό αποτέλεσμα αγωνιστικά, καθώς υπήρξαν εκ νέου διοικητικές αναταραχές και τελικά η ομάδα τη σεζόν 2014/15 δεν κατάφερε να εξασφαλήσει την πρώτη θέση του ομίλου της στη Γ’ Εθνική, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να παίξει ξανά σε αυτήν την κατηγορία την επόμενη χρονιά.
Με τον Νίκο Αναστόπουλο στο «τιμόνι», ο Άρης κατόρθωσε να προβιβαστεί στη Β’ Εθνική το 2016. Κι εκεί όμως θα χρειαζόταν να μείνει δύο σεζόν για να μπορέσει να επιστρέψει πλέον στη Σούπερ Λίγκα.
Επιστροφή εκεί που ανήκει
Από το 2018 ο Άρης κατάφερε να φτάσει ξανά στην κορυφαία κατηγορία της χώρας και μάλιστα το φινάλε της αγωνιστικής περιόδου 2018/19 τον βρήκε στην 5η θέση, με αποτέλεσμα να επιστρέψει ξανά και στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, εκεί όπου έχει γράψει τη δική του ιστορία.
Οι ιστορικές ευρωπαϊκές επιτυχίες
Η ενδεκάδα του Άρη, στον εκτός έδρας θρίαμβο επί της Ατλέτικο Μαδρίτης το 2010
Οι «κίτρινοι» μπορεί να μην παίζουν κάθε σεζόν στις διοργανώσεις της UEFA, όμως το ρεκόρ τους παραμένει σπουδαίο.
Όσον αφορά τη μεγαλύτερη επιτυχία του συλλόγου, αυτή δεν είναι άλλη από τη νίκη μέσα στην έδρα της Ατλέτικο Μαδρίτης (2-3), τον Δεκέμβριιο του 2010. Οι «κίτρινοι» κατάφεραν να αλώσουν το «Βιθέντε Καλντερόν» και να γίνουν η πρώτη ελληνική ομάδα στην ιστορία που νίκησε σε έδρα ισπανικής ομάδας.
Παράλληλα εξασφάλισαν και την πρόκριση για τους «32» του Europa League, από ένα πολύ δύσκολο γκρουπ στο οποίο συμμετείχαν επίσης -εκτός από τους «ροχιμπλάνκος» η Μπάγερ Λεβερκούζεν και η Ρόζενμποργκ. Λίγους μήνες νωρίτερα πάντως, ο Άρης είχε νικήσει και στην έδρα του την Ατλέτικο Μαδρίτης.
Μία άλλη ιστορική επιτυχία, ήταν η επική πρόκριση του 1979 στο Κύπελλο Εκθέσεων (νυν Europa League), επί της δευτεραθλήτριας Ιταλίας Περούτζια. Μετά το 1-1 στη Θεσσαλονίκη, οι «κίτρινοι» έδωσαν μία μοναδική παράσταση στο «Ρενάτο Κούρι» και θριάμβευσαν (0-3) πετυχαίνοντας την πρώτη νίκη ελληνικής ομάδας επί ιταλικού εδάφους. Αυτή μάλιστα ήταν η δεύτερη μεγάλη επιτυχία του συλλόγου εκείνη τη χρονιά, καθώς είχε προηγηθεί η πρόκριση επί της Μπενφίκα.
Οι κορυφαίοι στην ιστορία του
Ο Ντίνος Κούης θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές στην ιστορία του Άρη
Ο Ντίνος Κούης θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ποδοσφαιριστές στην ιστορία του Άρη, ενώ άλλες μορφές που έγραψαν με χρυσά γράμματα τα ονόματά τους ήταν οι Γιώργος Φοιρός, Γιώργος Ζήνδρος, Τάκης Λουκανίδης, Νίκος Χρηστίδης και παλαιότερα οι αδερφοί Βικελίδη και ο Νίκος Αγγελάκης.
Οι πιο σύγχρονοι Έλληνες παίκτες οι οποίοι ξεχώρισαν ήταν οι Άγγελος Χαριστέας, Τραϊανός Δέλλας αλλά και ο Αβραάμ Παπαδόπουλος.
Όσον αφορά τους ξένους, οι Ισπανοί Κόκε και Χαβίτο έγραψαν ιστορία, όπως είχε κάνει και παλαιότερα ο Δανός Όλε Σκόμποε.
Ολυμπιακός
Παναθηναϊκός
ΑΕΚ
ΟΦΗ
Βόλος ΝΠΣ
ΠΑΣ Γιάννινα
ΠΑΟΚ
Απόλλων Σμύρνης
Αστέρας Τρίπολης
Ιωνικός
Ατρόμητος
Παναιτωλικός
Λαμία
