Η Αθλητική Ένωση Λάρισας είναι ελληνικό αθλητικό σωματείο που δημιουργήθηκε για να κάνει πραγματικότητα το όραμα για τη δημιουργία μιας πανίσχυρης ομάδας που θα εκπροσωπήσει τη Λάρισα. Η ακριβής ημερομηνία ίδρυση της είναι η 17η Μαΐου του 1964, καθώς τότε πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Ωδείο Λάρισας η συνέλευση των σωματείων του νομού και αποφασίσθηκε η συγχώνευση του Λαρισαϊκού, του Ηρακλή, του Άρη και του Τοξότη με Αθλητική Ένωση Λάρισας να ήταν πλέον μια πραγματικότητα. Έχει χρώματα το βυσσινί και το λευκό και έμβλημά ένα αγέρωχο άλογο σηκωμένο στα πίσω πόδια.
Τα πρώτα χρόνια
Στις 17 Μαΐου του 1964 ιδρύεται η Αθλητική Ένωση Λάρισας (ΑΕΛ) και ένα μήνα μετά σχεδόν στις 7 Ιουνίου κάνει την πρώτη εμφάνιση της στο «Στάδιο Αλκαζάρ» απέναντι στον Πανιώνιο, σε μία φιλική αναμέτρηση στην οποία αναδεικνύεται νικήτρια με 2-1. Τα επόμενα χρόνια παλεύει για την παραμονή της στη Β΄Εθνική μέχρι και την περίοδο 1970-71, όπου παρουσιάζεται δυνατή και τερματίζει στην 4η θέση.
Η επόμενη χρονιά αποδεικνύεται επεισοδιακή καθώς ΑΕΛ και Πανσερραϊκός διεκδικούν την άνοδο στη Α’ Εθνική. Οι «βυσσινί» ταξιδεύουν στις Σέρρες για το παιχνίδι που θα κρίνει τον τίτλο, με τον Πανσερραϊκό να βρίσκεται πρώτους με 96 βαθμούς και την ΑΕΛ να ακολουθεί με 95. Οι φιλοξενούμενοι έχοντας τρομερά παράπονα από τη διαιτησία έρχονται να ισόπαλοι 1-1 και μένουν στην 2η θέση.
Την επόμενη χρονιά η ΑΕΛ παρουσιάζει την καλύτερη ομάδα στην κατηγορία, μαζεύει 98 βαθμούς, παίρνει την πρώτη θέση και κερδίζει για πρώτη φορά στην ιστορία της την άνοδο στην Α’ Εθνική.
Η πρώτη χρονιά κρίνεται επιτυχημένη καθώς συγκεντρώνει 32 βαθμούς και τερματίζει στην 9η θέση κερδίζοντας τη σωτηρία της. Η επόμενη σεζόν ωστόσο δεν στέφθηκε με την ίδια επιτυχία καθώς η ΑΕΛ τερματίζει στην τελευταία θέση με μόλις 17 βαθμούς και υποβιβάζεται στη Β’ Εθνική.
Η επιστροφή και η «χρυσή» δεκαετία»
Τα επόμενα δύο χρόνια προσπάθησε για την επιστροφή της χωρίς επιτυχία, τη σεζόν όμως 1977-78 φτάνει και πάλι στην κορυφή της Β’ Εθνικής, επιστρέφοντας μετά από 4 χρόνια στα "μεγάλα σαλόνια". Την δεκαετία του '80 ωστόσο ξεκινάει το δικό της παραμύθι κατά το οποίο σημειώνει τεράστιες επιτυχίες. Αρχικά το 1982 φτάνει για πρώτη φορά στην ιστορία της μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου όπου όμως γνωρίζει την ήττα από τον Παναθηναϊκό στο γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας (1-0). Την επόμενη σεζόν ωστόσο φροντίζει να πρωταγωνιστήσει και στο ελληνικό πρωτάθλημα και με 45 βαθμούς κερδίζει τη 2η θέση, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή της στο Κύπελλο UEFA.
Η επόμενη χρονιά μπορεί να μην είχε την ίδια επιτυχία στο εγχώριο πρωτάθλημα, για ακόμη μία φορά όμως φτάνει στον τελικό του Κυπέλλου όπου ηττάται και πάλι από τον Παναθηναϊκό, κερδίζει όμως και πάλι την έξοδο της στο Κύπελλο Κυπελλούχων.
Ο πρώτος τίτλος
Την περίοδο 1984-85 η ΑΕΛ τερματίζει στην 6η θέση του πρωταθλήματος όμως για πρώτη φορά στην ιστορία της στέφεται Κυπελλούχος Ελλάδας. Αφού έχει αφήσει εκτός στα ημιτελικά τον Λεβαδειακό έρχεται αντιμέτωπη με τον πρωταθλητή ΠΑΟΚ στο ΟΑΚΑ. Η ομάδα του κάμπου μπορεί να μην είναι το φαβορί όμως παίζει ως τέτοιο στον αγωνιστικό χώρο, στο 20’ αποκτάει αριθμητικό πλεονέκτημα και στο τέλος κερδίζει με το εμφατικό 4-1, με σκόρερ τους Ζιώγα ( 39', 73'), Κμίετσικ (47') και Βαλαώρα (75’).
Η σύνθεση της ΑΕΛ στον τελικό : (Αντρέι Στρεϊλάου): Γιώργος Πλίτσης,Τάκης Παραφέστας, Κώστας Κολομητρούσης, Γιώργος Μητσιμπόνας, Γιάννης Γκαλίτσιος,Θοδωρής Βουτυρίτσας, Μιχάλης Ζιώγας, Χρήστος Ανδρεούδης (86' Σάκης Τσιώλης), Κριστόφ Άνταμτσικ, Καζιμίρ Κμίετσικ, Γιάννης Βαλαώρας
Το ιστορικό πρωτάθλημα του '88
Την περίοδο 1987-88 η ΑΕΛ γίνεται η μοναδική επαρχιακή ομάδα η οποία φτάνει στην κατάκτηση του πρωταθλήματος. Με ένα ρόστερ το οποίο αποτελούταν αμιγώς από Θεσσαλούς παίκτες, οι μόνοι "ξένοι" ήταν ο Σερραίος τερματοφύλακας, Χρήστος Μιχαήλ, ο Βούλγαρος Γκεόργκι Τσιγκόφ και ο Καμερουνέχος Μουλάμπα Κανιέμπα, εκπλήσσει όλη την Ελλάδα και φτάνει στην κορυφή. Δείχνει τις ορέξεις της από την αρχή καθώς στην πρεμιέρα παίζοντας ελκυστικό ποδόσφαιρο επικρατεί με 3-1 εντός έδρας του Ολυμπιακού. Με προπονητή τον Γιάτσεκ Γκμοχ και πρωταγωνιστές τους Καραπιάλη, Τσιώλη, Μητσιμπόνα , Βαλαώρα και Βουτυρίτσα, μένει αήττητη μέχρι την 7η αγωνιστική όταν και χάνει εκτός έδρας από την ΑΕΚ. Στη συνέχεια όμως συνεχίζει την εντυπωσιακή της πορεία, ανακηρύσσεται πρωταθλήτρια χειμώνα και γίνεται πλέον υπολογίσιμος αντίπαλος του τίτλου.
Τον Μάρτιο του 1988 ο αθλητικός δικαστής τιμωρεί την ΑΕΛ με αφαίρεση 7 βαθμών από το πρωτάθλημα για το λόγο ότι ο ποδοσφαιριστής της Γκεόργκι Τσίγκοφ βρέθηκε θετικός στην ουσία κωδεΐνη σε έλεγχο στον οποίο επιβλήθηκε μετά το τέλος του παιχνιδιού με τον Παναθηναϊκό στις 27/12/1987. Στην Λάρισα ωστόσο ξεσηκώνονται και οι οπαδοί της ομάδας αποφασίζουν να κλείσουν την εθνική οδό Αθήνας Θεσσαλονίκης αλλά και τη σιδηροδρομική γραμμή, κόβοντας στην ουσία την Ελλάδα στα δύο. Μετά από πιέσεις και κινητοποιήσεις αλλάζει το επίμαχο άρθρο του 32 του ΚΑΠ στις 21/3/1988 και έτσι η ομάδα σε περίπτωση ντοπαρισμένου παίκτη τιμωρείται απλά με χρηματικό πρόστιμο και όχι με αφαίρεση βαθμών.
Έτσι τη Πρωτομαγιά του 1988 η ΑΕΛ υποδέχεται τον Ηρακλή στο Αλκαζάρ θέλοντας έναν βαθμό για να στεφθεί και μαθηματικά πρωταθλήτρια Ελλάδας. Το «Αλκαζάρ» παίρνει φωτιά όταν ο Γιώργος Μητσιμπόνας με ένα εκπληκτικό γυριστό σουτ στο 88’ δίνει το προβάδισμα και ουσιαστικά και τον τίτλο μέσα σε έξαλλους πανηγυρισμούς.
Πτωτική πορεία και Γ΄Εθνική
Τα επόμενα χρόνια η ΑΕΛ δεν καταφέρνει να φτάσει στις δόξες του παρελθόντος, για οκτώ χρόνια περίπου ωστόσο τερμάτιζε στις μεσαίες θέσεις της Α’ Εθνικής. Τη σεζόν 1995-66 ωστόσο πραγματοποιεί μία κακή σεζόν και υποβιβάζεται στη Β΄Εθνική. Δεν καταφέρνει να πρωταγωνιστήσει στο πρωτάθλημα της δεύτερης κατηγορίας και το 2001 έρχεται για πρώτη φορά ο υποβιβασμός στη Γ΄Εθνική.
Ταλαιπωρημένη από οικονομικά προβλήματα και με ρόστερ ανάγκης τη σεζόν 2002-03 φτάνει μία ανάσα από τον υποβιβασμό στη Δ’ Εθνική. Ο επιχειρηματίας Νίκος Σωτηρούλης, αναλαμβάνει μεσούσης της σεζόν το οικονομικό φορτίο της ομάδας και η ΑΕΛ κερδίζει την σωτηρία της την τελευταία αγωνιστική κερδίζοντας με 1-0 τη Νίκη Βόλου στη Λάρισα.
Η επάνοδος και η ομάδα Πηλαδάκη-Δώνη
Την περίοδο 2003-04 η ΑΕΛ φτάνει στη 2η θέση του πρωταθλήματος και επιστρέφει έτσι στη Β΄Εθνική. Την ομάδα αναλαμβάνει ο Κώστας Πηλαδάκης που βρισκόταν από το 2001 στον Ηλυσιακό και φέρνει μαζί του για προπονητή τον πρώην Έλληνα μέσο, Γιώργο Δώνη. Στην πρώτη χρονιά στη δεύτερη κατηγορία η ομάδα καταφέρνει και κερδίζει την άνοδο και επανέρχεται στην Α’ Εθνική μετά από οκτώ χρόνια.
Η ενδεκάδα της ΑΕΛ στον τελικό Κυπέλλου απέναντι στον Παναθηναϊκό
Το δεύτερο Κύπελλο
Η πρώτη χρονιά στη μεγάλη κατηγορία κρίνεται επιτυχημένη καθώς την βρίσκει στην 8η θέση, γεγονός που της δίνει το εισιτήριο για το Κύπελλο Ιντερτότο. Η επόμενη όμως σεζόν εξελίσσεται και πάλι σε ιστορική για την Θεσσαλική ομάδα. Με τον Γιώργο Δώνη στο τιμόνι και παίκτες όπως ο Σίλβα Κλέιτον, ο Νίκος Νταμπίζας, ο Στάθης Αλωνεύτης και Γιώργος Φωτάκης η ΑΕΛ φτάνει μέχρι τον τελικό του Κυπέλλου όπου έρχεται αντιμέτωπη με τον Παναθηναϊκό στο «Πανθεσσαλικό Στάδιο» του Βόλου. Με γκολ των Κόζλεϊ (4’) και Αντσουέ (82’) παίρνει τη νίκη με 2-1 και φτάνει στην κατάκτηση του δεύτερου Κυπέλλου στην ιστορια της.
Νέο γήπεδο και υποβιβασμός
Τα επόμενα χρόνια συνεχίζουν με την ΑΕΛ να αποτελεί μία υπολογίσιμη δύναμη στο ελληνικό πρωτάθλημα, ενώ παράλληλα κάνει αισθητή την παρουσία της και στην Ευρώπη. Την περίοδο 2008-09 κερδίζει για πρώτη φορά στην ιστορία της τον Ολυμπιακό μέσα στο στάδιο «Γ. Καραϊσκάκης», τα αγωνιστικά σύννεφα όμως αρχίζουν και κάνουν την εμφάνιση τους. Την περίοδο 2009-2010 μπορεί να τερμάτισε στην 8η θέση, μόλις 3 βαθμούς όμως πάνω από τη ζώνη του υποβιβασμού.
To AEL FC ARENA
Τον Νοέμβριο του 2010 η ΑΕΛ μπαίνει για πρώτη φορά στο δικό της γήπεδο το «AEL FC ARENA» τα πράγματα όμως στο αγωνιστικό κομμάτι δεν συνοδεύουν τον ενθουσιασμό για το νέο γήπεδο. Η ομάδα δεν αποδίδει το ποδόσφαιρο των τελευταίων ετών, τερματίζει στην προτελευταία θέση και για άλλη μία φορά στην ιστορία της υποβιβάζεται στη Β΄Εθνική.
Γ' Εθνική ξανά και επάνοδος στη Super League
Τα επόμενα δύο χρόνια βρίσκουν την ΑΕΛ αντιμέτωπη με οικονομικά προβλήματα και δεν καταφέρνει να κερδίσει ούτε την απευθείας άνοδο ούτε και κάποια θέση στα πλέι οφ. Μετά το τέλος της περιόδου 2012-13 η ομάδα δεν δηλώνει συμμετοχή στην επόμενη Football League και αποβιβάζεται αυτόματα στη Γ΄Εθνική κατηγορία.
Την επόμενη χρονιά κατακτά κάθε τίτλο που υπάρχει στην κατηγορία κερδίζοντας την άμεση επάνοδο στη Football League. Τον Ιούλιο του 2015 ο ποινικολόγος Αλέξης Κούγιας αναλαμβάνει το πλειοψηφικό πακέτο των μετοχών της ομάδας. Στο τέλος της ποδοσφαιρικής σεζόν η ΑΕΛ βρίσκεται στην πρώτη θέση της Football League και μετά από έξι χρόνια επιστρέφει στη πρώτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου.
Η Ευρώπη
Εκτός από την κατάκτηση του πρωταθλήματος που την κατέστησε την πρώτη επαρχιακή ομάδα που καταφέρνει κάτι τέτοιο, η ΑΕΛ σημείωσε κάποιες αξιομνημόνευτες πορείες στην Ευρώπη. Κάνει την πρώτη εμφάνιση της το 1982 αντιμετωπίζοντας την ουγγρική Χόνβεντ και παρά τη νίκη της με 2-0 στη Λάρισα, γνωρίζει τον αποκλεισμό καθώς χάνει με 3-0 εκτός έδρας.
Τον Νοέμβριο του 1984 σημειώνει μία τεράστια εκτός έδρας νίκη στη Γενεύη επί της Σερβέτ (1-0) και κερδίζει την πρόκριση της στα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Εκεί συναντάει την Ντιναμό Τιφλίδας και μετά από μία λευκή ισοπαλία στο Αλκαζάρ, ηττάται με 1-0 στην Τιφλίδα γνωρίζοντας τον αποκλεισμό. Την επόμενη χρονιά αντιμετωπίζει για τον ίδιο θεσμό την πανίσχυρη Σαμπντόρια την οποία και κοιτάει στα μάτια, γνωρίζει όμως την ήττα με 1-0 στην Γένοβα και σε συνδυασμό με το 1-1 του πρώτου αγώνα, γνωρίζει τον αποκλεισμό.
Στην μοναδική της συμμετοχή στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, τη σεζόν 1988-89 παίρνει μία σπουδαία εντός έδρας νίκη επί της ελβετικής Ξαμάξ (2-1), όμως χάνει στις λεπτομέρειες την πρόκριση στον επαναληπτικό γνωρίζοντας την ήττα στα πέναλτι.
Μία ιστορική στιγμή για την ίδια συνετέλεσε ο αποκλεισμός της Μπλάκμπερν την περίοδο 2007-08 για τα προκριματικά του Europa League. Η ΑΕΛ με φόρα από την κατάκτηση του Κυπέλλου επικρατεί με 2-0 στο Αλκαζάρ της αγγλικής ομάδας με σκόρερ τους Μπακαγίοκο και Κλέιτον. Στη ρεβάνς της Αγγλίας ο Βραζιλιάνος μεσοεπιθετικός ανοίγει το σκορ στο 17’, η ΑΕΛ δέχτηκε δύο γκολ αλλά υπερασπίστηκε το προβάδισμα της από το πρώτο παιχνίδι και πήρε μία ιστορική πρόκριση.
Στους ομίλους ήθρε αντιμέτωπη με τις Έβερτον, Νυρεμβέργη, Ζενίτ και Αλκμάαρ και μπορεί να γνώρισε μόνο ήττες αλλά η εικόνα της κατά γενική ομολογία ήταν καλή.
Τα θλιβερά γεγονότα
Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1979 οι ποδοσφαιριστές της ομάδας Δημήτρης Κουκουλίτσιος και Δημήτρης Μουσιάρης έχασαν τη ζωή τους σε τροχαίο δυστύχημα στο Κάστρο Βοιωτίας καθώς πήγαιναν να ενσωματωθούν στην αποστολή της Εθνικής Ελπίδων.
Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1997 ένας εκ των πρωταγωνιστών του πρωταθλήματος του 1988, ο Γιώργος Μητσιμπόνας βρισκόταν καθ οδόν με το αυτοκίνητο του για την Κοζάνη όταν συγκρούστηκε με ημιφορτηγό. Ο Έλληνας άσος που εκείνη την περίοδο αγωνιζόταν στον Τύρναβο τραυματίστηκε σοβαρά και λίγο αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο της Λάρισας.
Στις 26 Οκτωβρίου του 1986 ο φίλαθλος της ΑΕΛ Χαράλαμπος Μπλιώνας στο παιχνίδι ΑΕΛ-ΠΑΟΚ στο Αλκαζάρ δέχεται μία φωτοβολίδα στην καρωτίδα από την αντίπαλη εξέδρα και λίγο αργότερα αφήνει την τελευταία του πνοή.